Plan

Op gebied van Ruimtelijke Ordening moet in Fryslân veel gebeuren. Aan de ene kant moet er veel werk worden ingehaald voor de invoering van de omgevingswet omdat de provincie daar tot nu toe met een grote boog om een essentieel onderdeel is heen gelopen. De ‘Integrale Afweging van Belangen’ voor de Omgevingsvisie.

Verder moet de Omgevingsverordening worden opgesteld voor 2022 als opvolging van de ‘Feroardening Romte’.

Voor de uitvoering van onze plannen voor Gezond Boeren, Biodiversiteitsherstel, Waterplan, Energieplan en Klimaatadaptatie moet eerst de ‘Feroardening Romte’ aangepast en deze daarna verwerkt in de opvolger.

Afweging Belangen

De nieuwe omgevingswet verlangt bij de vaststelling van de Omgevingsvisie en de Omgevingsverordening een brede, integrale afweging van belangen. De provincie hoort dus de belangen van Landbouw, Natuur, Klimaat, Energie, Economie, Wegen, Woningbouw, Industrie, etc tegen elkaar af te wegen in het licht van de beschikbare gedeelde ruimte. Bovendien hoor je niet alleen directe economische belangen te wegen maar ook effecten op lange termijn, milieueffecten, klimaateffecten, gezondheidsgevolgen, etc.

De provincie heeft dit niet gedaan en de huidige coalitie wil dit ook niet want dan komt naar boven dat de ruimte voor de huidige gangbare landbouw in geen verhouding staat tot de bijdrage aan de maatschapij.

Natuurlijk Fryslân wil deze integrale afweging alsnog uitvoeren want dit is een fundamenteel onderdeel van de Omgevingswet.

Landbouw

Ons plan betekent dat wij de landbouw vergelijkbaar gaan behandelen op ruimtelijk gebied als andere (industriele) activiteiten. Dus niet meer als 1 onverdeelde categorie, maar opgesplitst in 5 categorien met elk een verdere onderverdeling in subcategorien. De opsplitsing is net als in andere industrieen gebaseerd op schaalgrootte, werkwijze, gebruikte middelen, eindprodukten, impact op de omgeving, energiegebruik, etc.

Op basis van deze meer gedetailleerde indeling kan meer specifiek worden bepaald wat voor vormen van landbouw op welke plek worden toegestaan.

Natuurlijk Fryslân maakt daarbij de keuze om alleen nog vormen van landbouw toe te staan die passen binnen onze plannen voor Gezond Boeren.

Deze aanpassing willen wij op zo kort mogelijke termijn verwerken in de ‘Feroardening Romte’.

Biodiversiteit

De provincie is verantwoordelijk voor de Biodiversiteit in onze provincie en gebonden aan landelijke regelgeving, europese regelgeving en internationale verdragen. Helaas handelt de provincie er tot nu toe niet naar.

Ruimtelijke Ordening biedt vele mogelijkheden om de habitat te beschermen door activiteiten en aanpassingen aan de leefomgeving te verbieden.

Natuurlijk Fryslân wil deze Ruimtelijke Ordening mogelijkheden inzetten om de Biodiversiteit te herstellen.

Leefbaarheid

Om de leefbaarheid in dorp en stad te versterken moeten we open kijken naar welke aanpassingen in de Ruimtelijke Ordening nodig zijn. Op dit moment zit alles behalve Landbouw op slot in het buitengebied, veel dorpen zitten feitelijk regeltechnisch opgesloten. Er moet open gekeken worden naar welke aanpassingen er nodig zijn voor versterking van Leefbaarheid van een specifiek dorp. Buiten en binnen de bebouwde kom.

Ons plan voor de herstructurering van de landbouw in het buitengebied betekend ook dat er veel ontwikkelingen zullen zijn rondom voormalige, bestaande en nieuwe boerderijen. Opnieuw vestigen van agrarische bedrijven al dan niet in combinatie met voedselverwerking en -verkoop, of in combinatie met horeca moet ruimte krijgen om de transitie naar Gezond Boeren en het Biodiversiteitsherstel succesvol te maken. Vergelijkbare ruimte moet er zijn voor bv wonen of zorg in het buitengebied wat overigens makkelijker wordt door de overgang naar Gezond Boeren.

Energieneutraal bouwen

Voor de nieuwe generatie woningen en bedrijfsgebouwen willen we de Ruimtelijke Ordening regels aanpassen en meer sturend zijn om energieneutraal bouwen de standaard maken. Dat kan betekenen dat de inrichting van een woonwijk heel anders wordt om huizen optimaal te positioneren voor zonneenergie en passieve warmte. Ook verplichte ruimte voor energieopwekking en opslag kan een onderdeel zijn van de voorschriften.

Daarnaast willen wij niet standaard vasthouden aan de huidige bouwvormen wanneer andere bouwvormen gunstiger zijn voor de energietransitie.

Ook willen we de circulariteit van bouwmaterialen veel meer verplichten en neigen naar een veel sterkere focus op hout als constructiemateriaal.

Daarnaast willen we flexibeler zijn voor nieuwe woning- en bouwconcepten zoals tinyhouses, het ‘wilde bouwen’ en ‘doe-het-zelf-gebiedsontwikkeling met zelfvoorzienende huizen’. Vooral indien deze ontwikkelingen de leefbaarheid bevorderen en/of bijdragen aan de energietransitie en/of circulariteit en/of biodiversiteit en/of vestigingsklimaat.

Ruimte voor energie

Onze plannen voor de Energietransitie vragen ook om aanpassingen in de provinciale Ruimtelijke Ordening. Er moet ruimte komen voor grootschalige zonneweides maar wel extra voorwaarden voor de opstelling en de rol van de inwoners, zie Energietransitie. Dit is mogelijk door de Ruimtelijke Ordening voorwaarden te koppelen met de speciale positie van Nutsvoorzieningen voor de samenleving.

Dezelfde aanpak willen we voor windmolens. We willen zoveel mogelijk ruimte geven voor particulieren en kleine bedrijven die een kleine windmolens (ashoogte tot 15 meter) voor ‘achter de meter’ toepassingen.

Wij staan ook positief tegenover Dorpsmolens zolang deze door het dorp gewenst en geexploiteerd worden. Daarnaast is afstemming met omliggende dorpen ook van belang wanneer ze dicht bij buurdorpen worden geplaatst.

Zeer grote windmolens zijn in principe niet gewenst tenzij er breed draagvlak in een ruim omliggend gebied is en de molens worden geexploiteerd ten bate van de omliggende dorpen en inwoners.

Werken

De arbeidsmarkt is sterk veranderd en deze ontwikkelingen zetten door. Natuurlijk Fryslân wil flexibeler zijn in het toestaan van beperkte bedrijfsactiviteiten in woonwijken om starters, Zzp-ers en overige dienstverleners ruimte te geven.

Horeca

Natuurlijk Fryslân maakt zich zorgen over excessief alcohol gebruik, maar is ook realistisch genoeg om zich te realiseren dat een Oosterbuur die hier op een recreatieve wandelvakantie is toch wel een glas kwaliteitsbier bij de lunch wenst. Daarom wil Natuurlijk Fryslân meer ruimte geven voor Horeca met alcohol vergunning bij (Agro-)toeristische ontwikkelingen.

Klimaataanpassing

Anticiperen op meer extreem weer moet ook duidelijker onderdeel worden van de Ruimtelijke Ordening. Waterberging binnen de Steden en Dorpen moet verplicht worden bij nieuwe ontwikkelingen of herinrichtingen. Minimale begane grond peilen voor woningen en bedrijven zodat zij hoger staan bij tijdelijke wateroverlast. Vastleggen van overloopgebieden.

Maar ook minder stringente eisen tegen tijdelijke overstromingen, we zullen moeten accepteren dat deze meer een onderdeel worden van de jaarlijkse risico’s.

Circulaire Economie

Natuurlijk Fryslân wil de regels voor de Ruimtelijke Ordening zo aanpassen dat er geen ruimte wordt gemaakt in Fryslan voor bedrijven die niet of weinig circulair zijn.

Dat geldt specifiek voor de Reststoffen Energie Centrale en Frisia zoutwinning in Harlingen.